روش خم کردن ورق آهن
تغییر حالت ظاهری فلز تحت تاثیر نیروی وارد شده به آن را خمکاری می گویند. اگر ضخامت فلز مورد نظر به حدی کوچک و نازک باشد به صورتی که به آسانی قابل حمل باشد ، می توانید به راحتی با دست ورق را خم نموده و زاویه مناسب و مورد نظر خود را در آن ایجاد کنید. اما در بسیاری از مواقع از دستگاه هایی به نام پرس برای خم کردن فلزات استفاده می شود که با توجه به هزینه بالای خرید آن می توانید بدون استفاده از این دستگاه و با هزینه ای کم این کار را انجام دهید. ما در این مقاله قصد داریم شما را با روش خم کردن ورق آهن به صورت دستی آشنا کنیم و مراحل انجام آن را شرح دهیم.
آماده سازی تجهیزات برای روش خم کردن ورق آهن به وسیله گیره
برای استفاده از روش خم کردن ورق آهن به صورت دستی به وسایلی مانند: خط کش یا متر ، چکشی با سری پلاستیکی ، زاویه سنج ، نشانگر ، ماشین حساب ، ورق فلزی ، یک تکه چوب یا فلز نیاز دارید و باید قبل از شروع مراحل آن ها در اختیار داشته باشید.
اندازه گیری ضخامت ورق آهنی که قصد خم کردن آن را دارید ارتباط مستقیمی با میزان خم شدن آن دارد. در مرحله اول باید با استفاده از متر و یا خط کشی که در اختیار دارید ضخامت ورق آهنی را اندازه گیری کنید. اگر ورق آهن شما از ضخامت بالایی برخوردار باشد باید از تجهیزات گران قیمتی مانند پرس و یا مشعل برای خمکاری استفاده کنید که باعث ایجاد هزینه اضافی برای شما می شود. باید توجه داشت که با خم شدن ورق آهنی از قسمت مورد نظر ، مواد آن ناحیه در داخل خم فشرده شده و در نواحی بیرونی آن کشیده می شوند و به همین دلیل ورق آهنی شما از نظر فیزیکی بزرگتر خواهد شد. شما با این روش می توانید ورق های آهنی را بین 1 تا 180 درجه خم کنید. برای محاسبه مقدار کشیدگی که در خارج از زاویه خم شدگی اتفاق می افتد باید مقدار خمیدگی را تعیین نمایید. در ادامه پارامتر های مهم فرآیند خمکاری را بررسی می کنیم:
IR یا همان شعاع داخلی خم: مقدار فاصله از محور خم تا قسمت میانی آن.
شعاع خم خارجی: مجموع ضخامت ورق و شعاع داخلی خم
MT: ضخامت ورق
B: زاویه مکمل زاویه خم
عامل k: درصدی از ضخامت ورق آهن می باشد که بر اساس جدول k-factor محاسبه و اندازه گیری می شود. مقدار عامل kبه عوامل مختلفی مثل جنس ورق ، زاویه خم ، روش خم و… بستگی دارد و معمولا مقدار آن بین 0.25 الی 0.50 می باشد.
مراحل ابتدایی خم کردن ورق آهن
نکته مهمی که در خم کردن ورق آهن باید به آن توجه کنید محدوده شکنندگی فلز می باشد. به طوری که اگر خم شدن فلز بیشتر از محدوده آن باشد باعث شکسته شدن آن می شود. حال مراحل انجام کار را بررسی می کنیم.
- علامت گذاری خطوط خم: بعد از محاسبه و بدست آوردن اندازه خم با استفاده از مداد و یک زاویه سنج ، یک خط مشخص را در تمام قسمتی که می خواهید آن را خم کنید رسم نمایید. بعد از آن از اندازه خم برای رسم خط خم دوم ، شعاع خم استفاده کنید. با خم کردن فلز این خطوط از یک دیگر فاصله می گیرند.
- برش ورق آهنی: قبل از انجام برش بر روی ورق آهنی ، لکه ها و لبه های نا هموار ورق را با استفاده از وسایل مناسب صاف کنید. این لکه ها و ناهمواری ها در ورق آهن موجب ایجاد ترک در فلز می شوند.
- قرار دادن ورق آهن بین گیره: قطعه چوبی و یا فلزی لبه دار را که با زاویه خم مورد نظر شما تطبیق دارد را روی گیره قرار دهید ؛ طوری که قسمت برآمدگی آن به سمت بیرون باشد. اینکار باعث می شود که ورق آهنی شما به آسانی به مقدار خمیدگی مورد نظر برسد. این قطعه چوبی باید بر روی گیره ثابت و محکم شود. در قدم بعد ورق خود را بین گیره و قطعه چوبی گذاشته و آن را محکم کنید. در برخی از موارد ممکن است طول ورق آهنی به مقداری زیاد باشد که بیرون از گیره باشد که باید شخص دیگری با دست آن را نگه دارد. در این صورت به منظور ایجاد ایمنی باید از دستکش استفاده کنید تا مانع از بریده شدن دست هایتان شود.
مراحل تکمیلی خم کردن ورق آهن
- خم کردن ورق آهن با چکش: به منظور اهمیت وارد کردن ضربات آرام و جلوگیری از فرو رفتگی و آسیب دیدن ورق بهتر است از چکش هایی با سری پلاستیکی استفاده کنید. ضربات را با چکش و به آرامی به ورق وارد کنید تا ورق به سمت قطعه چوبی خم شود و با ضربات آهسته و یکنواخت به زاویه دلخواه شما برسد.
- عیب یابی فرایند خم شدن: در فرمول محاسبه اندازه خم توجه به ضخامت ورق آهنی بسیار مهم است ؛ به طوری که برای دستیابی به مقدار درست اندازه خم باید مقدار ضخامت به صورت اعشاری در فرمول استفاده شود.
- بررسی مجدد زاویه خم: اگر زاویه خم شدگی ورق آهن شما کمتر و بیشتر از 90 درجه باشد لازم است زاویه مکمل را با زاویه مورد نظر خود محاسبه نمایید تا زاویه دقیق تری از خم شدگی داشته باشید. مثلا اگر زاویه خم مورد نظر شما 45 درجه است باید این اندازه را از 180 درجه کم کنید که در نهایت مقدار 135 درجه را به عنوان زاویه خم شما در نظر گرفته شود. برای ایجاد خمیدگی در ورق های آهنی باید میزان فشار قابل توجهی به آن وارد کنید و همچنین در نظر داشته باشید که قطعه چوبی که بین گیره ها است نباید به هیچ عنوان تکان بخورد و باید در جای خود محکم و ثابت باشد. همچنین اگر ورق آهن شما مقدار ضخامت بیشتری دارد باید با استفاده از دستگاه های حرارتی یا مشعل با وارد کردن میزان گرما و حرارت کم و تحت کنترل در قسمت خط خم ، ورق آهن خود را به راحتی خم کنید. برای این کار شما باید از نقطه ذوب فلز خود مطلع باشید زیرا اگر گرمای بیشتر از آن به فلز حرارت دهید موجب خراب شدن و از بین رفتن آن می شود.
پیشنهاد می شود مطلب بررسی انواع ورق فلزی و کاربرد آن ها را نیز مطالعه نمایید.
راه های ارتباطی
شما عزیزان می توانید جهت استعلام قیمت یا ثبت سفارش انواع میلگرد ، شافتینگ ، ورق فولادی و… از طریق شماره تلفن های مندرج در صفحه تماس با ما با کارشناسان فروش مجموعه صنعتی کیان متال در ارتباط باشید. همچنین از طریق صفحه اینستاگرام قادر به کسب اطلاعات بیشتر خواهید بود